Vô sinh hiếm muộn là một tình trạng bệnh lý của cặp vợ chồng. Vô sinh hiếm muộn do rất nhiều nguyên nhân gây ra, có thể do người vợ, do người chồng hoặc do cả hai. Theo thống kê, tần suất hiếm muộn do người vợ và do người chồng là tương đương nhau.
Vô sinh hiếm muộn là gì?
Vô sinh hiếm muộn được xác định khi hai vợ chồng giao hợp đều đặn, không sử dụng các biện pháp tránh thai, sau 6 tháng (đối với vợ từ trên 35 tuổi) hoặc 12 tháng (đối với vợ dưới 35 tuổi) mà chưa thụ thai tự nhiên.
Khả năng có thai của một cặp vợ chồng khỏe mạnh, tuổi dưới 30, quan hệ tình dục thường xuyên (khoảng 2 – 3 lần/tuần), không sử dụng biện pháp tránh thai là 20 – 25% mỗi tháng, do đó đa số các cặp vợ chồng sẽ có thai trong một năm đầu.
Vô sinh hiếm muộn là một tình trạng bệnh lý của cặp vợ chồng, gồm hai loại là hiếm muộn nguyên phát và hiếm muộn thứ phát:
- Hiếm muộn nguyên phát được sử dụng đối với một cặp vợ chồng chưa từng có thai lần nào.
- Hiếm muộn thứ phát chỉ những cặp vợ chồng đã có thai ít nhất một lần, nay muốn tiếp tục sinh đẻ nhưng không thể có thai được.
Nguyên nhân vô sinh hiến muộn
Dưới đây là 10 nguyên nhân phổ biến gây vô sinh mà cặp vợ chồng nào cũng cần biết.
Rối loạn rụng trứng
Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn rụng trứng hoặc khiến chu kỳ rụng trứng không đều mà mất cân bằng nội tiết là một trong những nguyên nhân chính. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.
Khi tuyến yên – cơ quan sản xuất ra các hoóc-môn kiểm soát hoạt động của buồng trứng không tương tác với buồng trứng hiệu quả và các nang trứng hoạt đông không bình thường sự rụng trứng sẽ không xảy ra. Chất lượng trứng kém, rối loạn hormone, chế độ dinh dưỡng kém, thường xuyên bị căng thẳng, lối sinh hoạt không khoa học, quá béo hoặc yếu tố di truyền cũng là các nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết tố.
Lượng tinh trùng thấp
Các bác sĩ đã tìm ra rằng người có ít hơn 20 triệu tinh trùng/1ml tinh dịch có nguy cơ vô sinh cao. Nguyên nhân dẫn đến lượng tinh trùng thấp là do thói quen sinh hoạt không lành mạnh, uống nhiều rượu bia, hút thuốc, sống trong vùng bị ô nhiễm môi trường, mặc quần áo chật, yếu tố di truyền hoặc sử dụng hóa trị liệu điều trị ung thư.
Tinh trùng yếu
Tinh trùng yếu có thể do đặc điểm hình thái, cấu tạo của tinh trùng hoặc do khả năng di chuyển về phía trứng, nếu tinh trùng bơi không đúng cách thì cơ hội thụ thai là rất thấp. Đây là nguyên nhân của khoảng 25% các ca được chẩn đoán vô sinh. Đa số nguyên nhân khiến tinh trùng yếu cũng như nguyên nhân khiến số lượng tinh trùng thấp.
Tắc ống dẫn trứng
25% các ca vô sinh là do người vợ bị tắc ống dẫn trứng. Khi bị tắc ống dẫn trứng, trứng sẽ không thể di chuyển được từ buồng trứng xuống tử cung, do đó khả năng thụ thai gần như bằng 0. Nguyên nhân chính gây ra tắc ống dẫn chứng là chủ yếu là do nhiễm khuẩn, do u xơ tử cung hoặc có thai ngoài tử cung .
Lạc nội mạc tử cung
Đây là nguyên nhân gây ra 30-35% các ca vô sinh (gần gấp đôi các nguyên nhân khác). Trong kì kinh nguyệt bình thường, lớp lót mặt trong tử cung sẽ được tạo thành và bong ra mỗi tháng. Nhưng những tế bào nội mạc này di chuyển đến một nơi khác ngoài buồng tử cung và không được loại bỏ ra khỏi cơ thể, gây tích tụ máu và gây dính không thụ thai được. Hiện nay chưa có khẳng định nào chắc chắn cho nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung. Khi thấy bản thân có dấu hiệu bị lạc nội mạc tử cung, bạn nên đến ngay các bệnh viện chuyên sản phụ khoa để được khám chữa kịp thời.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn liên quan đến mất cân bằng hormone và kháng insulin, gây nên các hiện tượng bất thường trong chu kì, thừa cân, rậm lông, mụn, làm rụng tóc…Triệu chứng của PCOS biểu hiện rất khác nhau , khó chẩn đoán và ảnh hưởng tới 4-18% phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ.
Suy buồng trứng sớm
Chỉ số AMH (dự trữ buồng trứng) thấp trước tuổi 40 có thể là dấu hiệu của suy buồng trứng sớm, gây giảm khả năng sinh sản và có thể dẫn tới vô sinh. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới buồng trứng và trứng như mất cân bằng nội tiết, di truyền, điều trị ung thư bằng hóa trị liệu và đặc biệt do lối sống không lành mạnh, hút thuốc, uống bia rượu nhiều, công việc ngồi quá nhiều và sống trong môi trường độc hại.
Kháng thể kháng tinh trùng
Ở nam giới, cơ thể có thể tạo ra các kháng thể kháng tinh trùng chống lại tinh trùng của chính bản thân. Hiện tượng này xảy ra sau khi tinh hoàn bị thương, sau phẫu thuật (sinh thiết, thắt ống dẫn tinh) hoặc là hệ quả của viêm tiền liệt tuyết. 70% các ca thắt ống dẫn tinh sẽ tạo ra hiện tượng tự miễn.
Ở một số chị em, cơ thể cũng có phản ứng dị ứng với tinh trùng của bạn đời. Hệ thống miễn dịch tự động tạo ra kháng thể chống sự thâm nhập của tinh trùng của bạn đời. Nguyên nhân có thể do sự kích ứng của các mô âm đạo với tinh dịch dẫn đến mẩn ngứa, viêm loét hoặc cảm thấy đau đớn khi làm chuyện ấy.
Tắc mào tinh
Nguyên nhân gây tắc mào tinh đa phần là do viêm nhiễm, đặc biệt do mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, bệnh do nhiễm khuẩn virus Chalamydia. Các bệnh này nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây tắc mào tinh dẫn tới nguy cơ vô sinh.
Cả hai vợ chồng đều vô sinh
Khoảng 20-30% trường hợp vô sinh là do nguyên nhân đến từ cả hai vợ chồng. Cả nam giới và phụ nữ trong trường hợp này đều phải kiên trì chữa trị triệt để nguyên nhân gây ra vô sinh từ hai phía nếu hi vọng có thể sinh con sau đó.
Dấu hiệu vô sinh hiến muộn
Các dấu hiệu của khả năng vô sinh ở phụ nữ
Ở phụ nữ, sự thay đổi của chu kỳ kinh nguyệt và sự rụng trứng có thể là triệu chứng của một bệnh liên quan đến vô sinh. Các triệu chứng bao gồm:
- Kinh nguyệt bất thường. Chảy máu nhiều hơn hoặc nhẹ hơn bình thường.
- Kinh nguyệt không đều. Số ngày giữa mỗi kỳ thay đổi hàng tháng.
- Không có kinh. Bạn chưa bao giờ có kinh, hoặc kinh nguyệt đột ngột dừng lại.
- Trong thời gian hành kinh bị nhiều triệu chứng đau như: Đau lưng, đau vùng chậu và chuột rút có thể xảy ra.
Đôi khi, vô sinh nữ có liên quan đến vấn đề nội tiết tố. Trong trường hợp này, các triệu chứng cũng có thể bao gồm:
- Thay đổi da, bao gồm cả mụn trứng cá nhiều hơn
- Những thay đổi về ham muốn tình dục
- Mọc lông sẫm màu trên môi, ngực và cằm
- Rụng tóc hoặc tóc mỏng
- Tăng cân
- Các triệu chứng rối loạn khác có thể dẫn đến vô sinh nữ
- Tiết dịch màu trắng sữa từ núm vú không liên quan đến việc cho con bú
- Đau khi quan hệ tình dục
Ngoài ra còn có một số vấn đề khác có thể liên quan đến vô sinh ở phụ nữ và các triệu chứng của chúng khác nhau.
Các dấu hiệu của vô sinh tiềm ẩn ở nam giới
Các triệu chứng vô sinh ở nam giới không rõ ràng, có thể không được chú ý cho đến khi một người đàn ông gặp khó khăn trong vấn đề sinh con.
Các triệu chứng phụ thuộc vào những gì gây ra vô sinh, có thể bao gồm:
- Thay đổi sự phát triển của tóc
- Thay đổi ham muốn tình dục
- Đau, nổi cục hoặc sưng ở tinh hoàn
- Các vấn đề về cương cứng và xuất tinh
- Tinh hoàn nhỏ, săn chắc
Cách chữa vô sinh hiến muộn
Các biện pháp điều trị vô sinh hiếm muộn hiện nay rất nhiều, tùy theo nguyên nhân cụ thể mà có những biện pháp điều trị phù hợp:
Phương pháp phẫu thuật
Nếu như vấn đề do bất thường cơ quan sinh dục ở nam hoặc nữ thì có thể điều trị bằng cách tiến hành các phẫu thuật cần thiết. Các bất thường hay gặp ở nữ giới là bị lạc nội mạc tử cung, có polyp hoặc u xơ tử cung, ống dẫn trứng bị tắc hoặc hỏng. Còn đối với nam thì thường là do giãn tĩnh mạch ở bìu.
Phương pháp kích thích rụng trứng
Nếu vô sinh xuất phát từ rối loạn nội tiết tố ở nữ gây rụng trứng không đều, thì sẽ điều trị bằng phương pháp kích rụng trứng chứ không cần thiết phải phẫu thuật.
Bạn có thể được chỉ định dùng thuốc để giúp kích thích quá trình rụng trứng. Các thuốc thường sử dụng như Clomiphene Citrate, thuốc ức chế Aromatase và thuốc hạ Insulin, Gonadotropin,…
Phương pháp điều trị này áp dụng đối với người bị rụng trứng không đều, hoặc không rụng trứng. Sau khi đã loại trừ hết các khả năng gây rối loạn rụng trứng có thể khác. Thường thì phương pháp này sẽ kết hợp với các phương pháp khác trong điều trị vô sinh để tăng hiệu quả.
Phương pháp bơm tinh trùng vào tử cung
Trên nguyên tắc là sử dụng tinh trùng khỏe mạnh đã được thu thập trước đó. Tinh trùng sẽ được bảo quản bằng cách đông lạnh. Vào gần thời điểm rụng trứng, tinh trùng được bơm vào tử cung. Phương pháp này có thể được kết hợp với phương pháp kích thích rụng trứng để gia tăng tỉ lệ thành công.
Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm
Đây là phương pháp điều trị vô sinh hiếm muộn được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Phương pháp này cho tỷ lệ thành công cao. Bước đầu tiên là kích thích rụng trứng với Gonadotropin để tạo ra nhiều trứng. Trứng trưởng thành sau đó được lấy ra khỏi buồng trứng. Bước tiếp theo là tiến hành thụ tinh trứng với tinh trùng trong phòng thí nghiệm. Khi phôi được hình thành, tiến hành chuyển phôi khỏe mạnh vào tử cung, người phụ nữ bắt đầu mang thai.
Trứng, tinh trùng và phôi cũng có thể được lưu trữ, bảo quản đông lạnh để sử dụng sau. Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm được thực hiện khi vô sinh xuất phát từ các nguyên nhân sau đây:
- Hư hoặc tắc ống dẫn trứng mà không thể can thiệp bằng phẫu thuật.
- Lạc nội mạc tử cung nặng.
- Suy buồng trứng sớm.
- Một số yếu tố vô sinh ở nam.
- Vô sinh chưa tìm được nguyên nhân.
Trước tiên bạn cần xây dựng thói quen sống lành mạnh cho gia đình. Nếu vẫn chưa có kết quả như mong đợi cũng đừng quá lo lắng. Với sự phát triển của công nghệ khoa học hiện nay. Đã có rất nhiều gia đình được chữa trị thành công. Hy vọng bài viết đã phần nào giải đáp cho câu hỏi “Vô sinh có chữa được không?” của các cặp vợ chồng.
Xoắn tinh hoàn là nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất khi thăm khám một bệnh nhân đến vì lý do sưng, đau bìu. Nhồi máu tinh hoàn, vô sinh là những biến chứng cực kỳ nặng nề, dễ xảy ra và không thể khôi phục được của căn bệnh này.
